Wayang Kulit Gagrag Banyumasan
Sejarah Mekaripun Seni Pedhalangan Banyumasan
suntingSaderengipun angadani ndhapuk Pathokan Padhalangan Gagrag Banyumas, ananing saking rumiyin inggih langkung nelusure ake riwayate, lan mekaripun seni pedhalangan ing tlatah Banyumas nganti saiki bersumber saking Pedhalangan ing Nusantara. Awale ugi jaman Hindu mblebu nang Nusantara (898-910 M), misale serat Ramayana basa Sansekerta ingkang asalipun saking India, saged kaimpun saha keserat mawi basa Jawi Kina atawa Basa Kawi, ngantos mlebune pengaruh Islam saking Kerajaan-kerajaan Jaman Demak (1500-1550 M), Jaman Pajang (1568-1586 M) lan pengaruhi kiat ngantos saiki jamane Mataram Islam , mulai Jaman Penembahan Senapati ( 1582-1601 M) ngantos Jaman Plered (1645-1677M).
Jaman Plered punika jamanipun Susuhunan Amngkurat Tegalarum, ingkang nalika wonten kraman Trunajaya kaseser linggar saking praja kadhereaken poro sentana lan abdidalem dhalang Ki Lebdajiwa dumugi ing tlatah Banyumas. Kala-kala manawi pinuju lerem Ki Lebdajiwa kepareng ngringgit . Sareng anggenipun jengkar dumugi laladan sawetanipun Ajibarang, Susuhunan Amangkurat seda lajeng dipun sareaken wonten Tegalarum.