Sejarah Jawa Tengah
Urutan Sejarah
sunting- Udakara taun 78 M (?, kira-kira), miturut laporan sing ditulis Tim Peneliti Sejarah Galuh (1972), Kerajaan Galuh Purba wis wiwit digawe, jeneng Kratone iya Krajan Galuh Sindula (ana uga naskah kang ajejuluk Krajan Bojong Galuh). Punjering paprentahan ana ing Medang Gili kang dislirani Ratu Galuh (Ratu Pertama). Kira-kira taun iku uga wulangan Hindu wiwit mlebu ing Jawa Tengah.
- Abad IV-V Krajan Kalingga (Budha) madeg ing sakiwa-tengene Jepara saiki.
- Abad V-VI Punjering Krajan Galuh Purba ana ing saindhering Gunung Slamet.
- Abad VI taun 674 M, Krajan Kalingga (Budha) kang dipandhegani Ratu Sima.
- Abad VI Punjering Krajan Galuh Purba dipindah ana ing sacedhake Garut - Ciamis lan yasa (=nggawe) Kraton Galuh Kawali.
- Abad VII taun 732 M (miturut Prasasti Canggah), Krajan Kalingga (Budha) kaowah dadi Krajan Mataram (Hindu), dipandhegani Raja Sanjaya utawa Rakai Mataram (wiwit Dinasti/wangsa Sanjaya), dene kutharaja ana ing Medang Kamulan. Candi-candi Siwa ing Banjarnegara (Dieng) digawe wektu iku. Nalika reh-kaprajan diasta dening Rakai Pikatan (wangsa Sanjaya), Candi Rorojonggrang utawa Candi Prambanan wiwit digawe.
- Abad VII-VIII taun 750-850 M, wangsa Syailendra (Budha) tekan Sriwijaya nguasani Jawa Tengah. Wangsa Syailendra iki nggawe candi-candi: Candi Borobudur, Candi Sewu, Candi Kalasan lan liya-liyane.
- Abad VIII kira-kira taun 800 M, Krajan Mataram Hindu (wangsa Sanjaya) wiwit kedheseg lan nyingkir mangetan.
- Abad IX taun 925 M, punjering peprentahan krajan pindah ing Jawa Wetan, Jawa Tengah ditinggal.
- Abad IX taun 929 M, Mpu Sindok mindhah punjering Kraton Mataram ing sakiwa-tengene Jombang Jawa Wetan, sing kanggo landhesan amarga gunung Merapi njeblug, kuwi kira-kira taun 928 utawa 929 M.
- Abad X taun 1019 M, Airlangga mbangun Krajan Kahuripan (wangsa Airlangga).
- Abad X taun 1035 M, Krajan Kahuripan dibagi 2, Krajan Jenggala kutharajane Kahuripan, dene Krajan Pangjalu (Panjalu) kutharajane Daha. Bubar kuwi Jenggala perang mungsuh Pangjalu, sabanjure kekarone dadi impoten.
- Abad X taun 1042 M, Krajan Kediri dibangun, kanthi ratu kang asma ....
- Abad XII taun 1222 M, Raja Kediri kalah dening Ken Angrok (Ken Arok), Krajan Singhasari dibangun.
- Abad XIII taun 1293 M, Raden Wijaya mbangun Krajan Majapahit.
- Abad XIV taun 1429 M, Suhita dadi raja Majapahit, Krajan Majapahit miwiti impoten.
- Abad XIV taun 1437 M, Krajan Kediri kang wus pupus wiwit gumregah maneh, malah mardika saka Majapahit.
- Abad XV taun 1520 M, Majapahit ambruk.
- Abad XV taun 1518 M, Sawise Krajan Majapahit (Hindu) ambruk, Krajan Islam muncul ing Demak, wiwit iku Agama Islam disebarke ing Jawa Tengah bebarengan punjering kraton bali ing Jawa Tengah maneh.
- Abad XVI taun 1569 M, Kraton Demak ambruk, punjering Kraton Demak pindah mring Pajang cedhak Solo, Joko Tingkir (putra mantune Raja Demak Sultan Trenggono) dadi Ratu Pajang gelare Sultan Hadiwijaya. Wektu peprentahan Sultan Hadiwijaya akeh rerusuh, uga akeh sing mbalelo. Perang sing paling gede yoiku antarane Sultan Hadiwijaya lawan Haryo Penangsang. Sultan Hadiwijaya ndhawuhake Danang Sutawijaya supaya numpes Haryo Penangsang sing mbalelo, lan kasil merjaya Haryo Penangsang. Sultan Hadiwijaya paring bebungah awujud lemah iya kuwi bumi Alas Mentaok (=Mataram; Kotagede, Jogjakarta) mring Danang Sutawijaya.
- Abad XVI taun 1575 M, Danang Sutawijaya (Putra Kyai Gede) jumeneng nata sing kapisanan ing Mataram (Islam) kanthi silih asma Kanjeng Gusti Panembahan Senopati Panatagama ing Tanah Jawa.
- Abad XVI taun 1582 M, Pajang kinepung Mataram.
- Abad XVI taun 1586 M, punjering Kraton Pajang kapindhahake ing Mataram.
- Abad XVI taun 1613-1645 M, Reh kaprajan diasta dening Sultan Agung Hanyakrakusuma ing Pleret (saiki Kecamatan Pleret wilayah Kabupaten Bantul)
- Abad XVIII taun 1755 M, Prajanjen Gianti, Surakarta Hadiningrat (Kraton Kasunanan) lan Ngayogyakarta Hadiningrat (Kraton Kasultanan) dijumenengake.
mBalik Ming:
Propinsi Jawa Tengah